Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của nhà nước nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người phạm tội được quy định trong Bộ luật hình sự và do Tòa án áp dụng đối với người phạm tội (Điều 26 Bộ luật hình sự).
Từ khái niệm này cho thấy hình phạt có bốn đặc điểm sau:
Đặc điểm thứ nhất, hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất, bởi vì: hình phạt tước bỏ người bị kết án những quyền và lợi ích thiết thân của họ. Đó là quyền chính trị, quyền kinh tế, quyền tự do, thậm chí cả quyền sống của người phạm tội. Mặt khác, hình phạt bao giờ cũng để lại cho người bị kết án một hậu quả pháp lý đó là án tích trong một thời gian nhất định. Do vậy, hình phạt hoàn toàn khác với những chế tài của ngành luật khác như bồi thường thiệt hại trong Luật dân sự, phạt tiền trong Luật hành chính,…Đặc điểm thứ hai, hình phạt được quy định trong Bộ luật hình sự ở phần chung và các phần các tội phạm cụ thể. Hình phạt được quy định cụ thể trong luật, các chủ thể không có quyền thoả thuận các chế tài khác với quy định của luật như một số ngành luật khác (chẳng hạn trong Luật dân sự có quy định trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác).
Đặc điểm thứ ba, hình phạt chỉ do Tòa án nhân danh nhà nước áp dụng trên cơ sở của bản án. Bản án của toà án có thẩm quyền xác định hình phạt cụ thể đối với người phạm tội (cải tạo không giam giữ, tử hình,…).
Đặc điểm thứ tư, hình phạt chỉ áp dụng đối với người có hành vi phạm tội. Để quyết định hình phạt đối với một người phải thông quá một quá trình tố tụng hình sự nghiêm ngặt, chỉ khi xác định được hành vi phạm tội của người đó toà án có thẩm quyền với áp dụng hình phạt tương ứng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét